Graaf Floris V liet rond 1280 een stenen versterking bouwen om de Vechtmonding te kunnen beheersen. Deze stenen versterking staat vandaag de dag bekend als het Muiderslot. Het Muiderslot is één van de best bewaarde kastelen in Nederland. Wanneer je het kasteel bezoekt krijg je een inkijkje in 700 jaar geschiedenis van het Muiderslot en haar bewoners.
Graaf Floris V
Graaf Floris had naast een hoop aanbidders ook een hoop vijanden waaronder de bisschop van Utrecht. Deze Willem van Mechelen vond het kasteel van de graaf een doorn in het oog: niet alleen beschermde het Muiderslot de Vecht, hij vroeg ook om tolbetalingen als mensen “zijn” rivier betraden. Floris V werd tijdens een jachtpartij in 1296 door zijn eigen edelen overmeesterd en gevangengezet in zijn eigen Muiderslot. Was dit in opdracht van de bisschop of hadden deze edelen andere motieven? Floris V was echter zeer geliefd bij het gewone volk en wanneer uitkwam dat zijn eigen edelen hem gevangenhielden, brak er een opstand uit.
Laffe moord
Na 5 dagen vluchtten de edelen hierdoor samen de gevangengenomen graaf naar Utrecht. Floris V probeerde te ontvluchten, maar dat mislukte omdat zijn paard uitgleed in het water. Eén van de edelen, waarschijnlijk een man genaamd Gerard van Velsen, stak hem lafhartig met zijn zwaard dood bij Muiderberg. Na de dood van Floris V, bestormde de bisschop van Utrecht meteen het Muiderslot met het doel het met de grond gelijk te maken. Dat gebeurde gelukkig niet, al raakte het kasteel wel zwaar beschadigd. Er was op dat moment geen opvolger voor Floris want zijn nog piepjonge zoon Jan werd grootgebracht in Engeland.
Een echt verdedigingskasteel
Na tachtig jaar werd het Muiderslot weer opgebouwd. Het behield zijn eerdere functie, namelijk de functie van verdedigingskasteel. Zo zitten er 48 schietgaten in de muren en zitten er drie mezekouwen, oftewel werpgaten, boven de poort. Soldaten van het kasteel konden argeloze aanvallers van bovenaf verrassen met hete olie, pek en stenen. Ruiters en soldaten die het kasteel wilden bestormen hadden geen schijn van kans: men zag ze al van verre aankomen. Het kasteel kon alleen aangevallen worden via de ophaalbrug. Het Muiderslot is verder omringd door water.
Rechtspraak en straf
Naast een verdedigingskasteel was het Muiderslot ook de ambtswoning van de slotvoogd die tevens baljuw van Naarden en Gooiland en Drost van Muiden was. Dat betekent dat er werd rechtgesproken in het slot. Om weer even terug te gaan naar de edelen die de graaf hadden gevangengezet en vermoord: die werden genadeloos hard gestraft op het Muiderslot. Na een flinke marteling werden ze onthoofd op het plein van het kasteel. Hun hoofden werden op staken bij de ingang van het kasteel geplaatst om iedereen af te schrikken.
De kerkers van het Muiderslot
Soms was er enige vorm van overtuiging nodig om iemand te laten bekennen. Bekentenissen werden dan ook vaak verkregen door middel van marteling. Alleen kinderen onder de 14 en zwangere vrouwen werden niet aan deze vorm van ondervraging blootgesteld. Er waren in het Muiderslot verschillende martelwerktuigen aanwezig, zoals duimschroeven, gloeiende vuurpoken, brandmerken en natuurlijk de pijnbank. Een verdachte werd opgesloten in één van de donkere kerkers. Lang zat niemand vast: gevangenisstraffen waren niet gebruikelijk vóór 1870. Wel was er in de Zuidertoren een zogeheten Vergeetkerker, ook wel een oubliette genoemd. Deze kerker was alleen toegankelijk via een luik in de grond, had geen ramen en was dus stikdonker. Daar moest de gevangene dan een tijd blijven. Bij elke gevangene die daar heeft gezeten moet de angst om vergeten te worden heel reëel zijn geweest.
Schuldig? Dan volgde er straf!
Werd iemand schuldig bevonden? Dan werd er een passende straf gezocht. Hieronder volgt een lijst aan criminele activiteiten met de bijpassende straffen:
- Was iemand veroordeeld vanwege spionage? Dan werden diens ogen uitgestoken.
- Had iemand gestolen? Dan werd zijn of haar hand afgehakt. Had iemand geld vervalst? Dan kostte het hem of haar de duim.
- Had iemand kwaadgesproken? Dan werd de tong van diegene doorboort. Was er een moord gepleegd? Dan moest er een kop rollen.
- En werd iemand beschuldigd van ketterij of hekserij? Dan belandde diegene op de brandstapel.
- Daarnaast konden mensen ook verbannen worden. Die kregen dan een brandmerk zodat ze goed herkent konden worden. Een pretje was het leven in de middeleeuwen niet. Overigens konden veel straffen met geld worden afgekocht. Omkoping werd blijkbaar door de vingers gezien...
Bekende bewoner
Er hebben 55 slotvoogden op het kasteel gewoond tussen 1280 en 1795. Na 1795 verviel de rechtspraak in het slot en verloor het Muiderslot ook haar woonfunctie. De slotvoogden na die tijd waren vooral museumdirecteuren. Er woonden ook andere mensen in het kasteel die niet de functie van baljuw bekleedden. Eén van die bewoners was Pieter Cornelisz. Hooft: de bekende schrijver en dichter. Hij woonde 38 jaar lang op het Muiderslot tot zijn dood in 1647. PC Hooft schreef onder andere zijn tragedie “Geeraerdt van Velsen” in 1613 in het Muiderslot. Hij was erg onder de indruk van de moord op Floris V en besloot er een toneelstuk in vijf bedrijven over te schrijven. Eén van zijn bronnen was een historisch lied, dus heel betrouwbaar was zijn informatie niet. Toch is het werk nog altijd verkrijgbaar.
Het Muiderslot vandaag de dag
Rijksmuseum het Muiderslot is vandaag de dag te bezoeken voor iedereen. Met een ticket heb je toegang tot de tuinen en het kasteel zelf. Met een audiotour kun je zelf het Muiderslot verkennen. Er is kasteelroute en een torenroute. Je bezoekt onder andere één van de kerkers. Of het er spookt? Zeker! Zo zou Machteld van Velsen rondspoken in één van de kasteelkamers omdat ze daar was aangerand door Floris V. Wacht eens even... Van Velsen? Zou zij familie van Gerard van Velsen zijn geweest? Dat zou wel meteen het motief van zijn moord verklaren. Daarnaast spookt er een lachende Engelsman door de donkere gangen van het kasteel en wellicht spoken er ook geesten van gemartelde en gedode gevangenen rond in de kerkers. Maar spoken of niet, het kasteel is zeker de moeite van het bezoeken waard!
Doe eens een Horrorwalk!
Heb je na het lezen van deze blog de smaak te pakken gekregen en wil je meer weten over de bloederige geschiedenis van ons land? Doe dan eens een Horrorwalk van The Little Walk of Horrors! Bestel jouw Horrorwalk vandaag nog.